Uczeni odkryli 5 czynników genetycznych wspólnych dla 14 różnych zaburzeń psychicznych
18 grudnia 2025, 08:55Różne zaburzenia psychiatryczne mogą mieć ze sobą więcej wspólnego z biologicznego punktu widzenia, niż wcześniej sądzono. Naukowcy z University of Colorado Boulder, Harvard University i Mass General Bringham przyjrzeli się DNA ponad miliona osób, które cierpiały na co najmniej jedną z 14 chorób psychicznych. Grupę kontrolną stanowiło 5 milionów zdrowych osób. Naukowcy odkryli że zaledwie 5 czynników genetycznych, na które składało się 238 wariantów genów, odpowiadało za większość różnic genetycznych pomiędzy osobami chorymi a zdrowymi.
Unikatowy pochówek psa z epoki kamienia
16 grudnia 2025, 12:30Na torfowisku w pobliżu Järna na południowy zachód od Sztokholmu archeolodzy ze szwedzkich Narodowych Muzeów Historycznych odkryli dobrze zachowany pochówek psa z epoki kamienia. Zabytek pochodzi sprzed około 5000 lat. Obok całego szkieletu zwierzęta złożono wysokiej klasy kościany sztylet o długości 25 centymetrów. Prace wykopaliskowe prowadzono w związku z budową linii kolejowej.
Solaria uszkadzają skórę znacznie bardziej niż słońce. Powodują 3-krotny wzrost ryzyka czerniaka
15 grudnia 2025, 11:20Korzystanie z solariów jest powiązane z 3-krotnym wzrostem ryzyka rozwoju nowotworu skóry, czerniaka. Pomimo tego, że jest to wiedza powszechnie dostępna, wiele osób wciąż chodzi na solaria, a producenci łóżek do opalania i przemysł związany z solariami twierdzą, że stwarzane przez nie ryzyko nie jest większe, niż ryzyko naturalnego opalania się. Naukowcy z Northwestern University i University of California San Francisco opisali właśnie na łamach Science dokładny mechanizm działania solariów na skórę i wykazali, że na poziomie molekularnym solaria prowadzą do mutacji znacznie poważniejszych, niż promieniowanie słoneczne.
Odcisk palca na starożytnej łodzi. Napastnicy sprzed 2400 lat pochodzili z wybrzeży Bałtyku?
15 grudnia 2025, 09:07W III wieku przed naszą erą doszło do ataku na wyspę Als u wybrzeży dzisiejszej Danii. Napastnicy przypłynęli na nie więcej niż czterech łodziach. Atak się nie powiódł. A wiemy to stąd, że obrońcy na Als – by podziękować bogom za zwycięstwo – zatopili w bagnie jedną z łodzi wraz ze zdobytą bronią. W latach 80. XIX wieku ludzie pracujący przy pozyskiwaniu torfu w Hjortspring Mose znaleźli starożytną łódź. Została ona wydobyta w latach 20. XX wieku i jest obecnie znana jako łódź z Hjortspring. To jedyna zachowana w Skandynawii starożytna łódź klepkowa szyta. Przy tym wyjątkowo dobrze zachowania. Teraz zaś naukowcy znaleźli coś jeszcze – odcisk palca jednego z jej użytkowników i odkryli, skąd pochodzili napastnicy.
Kot domowy trafił do Europy zaledwie 2000 lat temu. Przybył z Afryki nie z Bliskiego Wschodu
4 grudnia 2025, 10:24Udomowione koty pojawiły się w Europie zaledwie 2000 lat temu, czytamy na łamach Science. Piszemy na nowo historię klasyczną. Kot domowy pojawił się w Europie nie dzięki pierwszym rolnikom z Bliskiego Wschodu, a za pośrednictwem późniejszych sieci handlowych na Morzu Śródziemnym, mówi Bea De Cupere z Belgijskiego Królewskiego Instytutu Nauk Naturalnych. Międzynarodowy zespół badawczy, na czele którego stali Marco De Martino i Claudio Ottoni z Uniwersytetu Rzymskiego Tor Vergata, stwierdził, że koty domowe przybyły do Europy z Afryki Północnej.
Nowojorscy uczeni odwrócili proces odrzucenia świńskiej nerki przeszczepionej człowiekowi
19 listopada 2025, 09:55Medycyna na całym świecie ma problem z niedostateczną liczbą dawców organów. By temu zaradzić od dłuższego czasu prowadzi się – z większymi lub mniejszymi sukcesami – prace nad ksenotransplantacją, czyli przeszczepianiem organów od innych gatunków zwierząt. Wykorzystuje się w tym celu świnie. Zwierzęta są poddawane genetycznym modyfikacjom, których celem jest powstrzymanie układu odpornościowego dawcy przed rozpoznaniem organu jako obcego, zaatakowanie go i odrzucenie przeszczepu. Mimo tych modyfikacji organizm człowieka nadal może zaatakować i odrzucić organ.
Uzyskano najstarsze RNA. W tkankach mamuta widać ślady stresu z powodu ataku lwów
18 listopada 2025, 17:36Badania DNA zrewolucjonizowały naszą wiedzę o współczesnych i dawno wymarłych organizmach. Najstarsze DNA pochodzące od pojedynczego osobnika, jakie udało się zbadać, liczy sobie 1,2 miliona lat. Najstarsze zaś DNA środowiskowe pochodzi zaś sprzed 2 milionów lat. Jednak opierając się na samym tylko DNA nie potrafimy obecnie określić rodzaju tkanki, dynamiki ekspresji genów czy aktywności genów. Te informacje zapisane są w RNA. Badacze z Uniwersytetu w Sztokholmie są pierwszymi, którym udało się wyizolować i zsekwencjonować RNA z epoki lodowej. To najstarsze zbadane RNA pochodzi od mamuta, który żył około 39 000 lat temu.
Archeolodzy w tajemnicy pracowali przy nietypowym pochówku kobiety z epoki wikingów
18 listopada 2025, 10:24Przez kilka ostatnich miesięcy w wielkiej tajemnicy na farmie Val w gminie Ørland pracował zespół archeologów. Wezwał ich poszukiwacz skarbów Roy Søreng, który dzięki wykrywaczowi metali znalazł broszę o miseczkowatym kształcie. Tego typu biżuteria była typowa dla wczesnośredniowiecznych kobiecych strojów ze Skandynawii. A archeolodzy tym chętniej udali się na miejsce znaleziska, że w tej samej farmie kilka miesięcy wcześniej odkryto pochówek wikingów.
Rodzina od pokoleń przechowywała starą książkę. Okazało się, że to unikatowy skarb
13 listopada 2025, 10:08W pewnej rodzinie z okolic Bergen od pokoleń znajdowała się stara książka. Rodzinna tradycja mówiła, że pochodziła ona z klasztoru na zachodzie kraju. Niedawno jej członkowie postanowili przekazać ją do Narodowej Biblioteki Norwegii. Gdy konserwator Chiara Palandri po raz pierwszy ją zobaczyła, od razu zdała sobie sprawę, że ma do czynienia z czymś unikatowym. Jej uwagę przyciągnęła niezwykła oprawa. Nigdy nie widziałam niczego podobnego, mówi Palandri. Teraz muzeum wzywa na pomoc międzynarodowych ekspertów, a dotychczasowe badania sugerują, że to jedna z trzech najstarszych, a może najstarsza, zachowana norweska książka.
Siwizna i czerniak to różne skutki reakcji tych samych komórek na stres
21 października 2025, 13:35Czy siwe włosy i nowotwór skóry – czerniak – mogą mieć ze sobą coś wspólnego? Jak najbardziej. Uczeni z Uniwersytetu Tokijskiego wykazali właśnie, że oba te zjawiska to skutek różnej reakcji komórek macierzystych melanocytów na uszkodzenia DNA. Komórki te, w przypadku uszkodzenia materiału genetycznego, mogą albo różnicować się i wytwarzać pigment tylko do wyczerpania swoich możliwości, co prowadzi do posiwienia włosów, albo nadal się dzielić, co może doprowadzić do utworzenia guza nowotworowego.
« poprzednia strona następna strona » 1 2 3 4 5 6 7 …
